Misschien ken je het filmpje wel van marathonloopster Gabriela Anderson, die tijdens een marathon volledig uitgedroogd de finish probeert te halen. Haar coördinatie is weg en er zijn zelfs verlammingsverschijnsel te zien. Dit extreme voorbeeld geeft wel aan dat drinken tijdens het sporten belangrijk is. Maar hoeveel moet je drinken?

Vocht

Het menselijk lichaam bestaat ongeveer 55% uit water. Als we de vetmassa eraf halen, bestaan we zelf voor 75 % uit water. Water is belangrijk voor transport in ons lichaam. Bloed, urine en zweet bestaan voor het grootste gedeelte uit water. Door verschillende mineralen wordt water op zijn plek gehouden. Hierbij spelen Natrium en Kalium een belangrijke rol. Verder is water belangrijk voor het reguleren van het lichaamstemperatuur. Bij sporten stijgt de lichaamstemperatuur. Een goede vochtbalans is voor sporters dan ook van  groot belang. Verdere belangrijke functies zijn:

  • Oplosmiddel ( hormonen en antilichamen in het lichaam)
  • Bescherming lichaamsweefsel

Vochtbalans

We spreken van een vochtbalans wanneer de afgifte en opname met elkaar in evenwicht zijn. Bij iemand die geen sport beoefend ziet de vochtbalans er als volgt uit:

Vochtbalans in het lichaam
Opname   Uitscheiding
Dranken 1 – 1,5 L Urine 1 – 1,5 L
Vast voedsel 0,6- 0.9 L Huid (zweet) 0,5 – 0,7 L
Oxidatiewater +/- 0,4 L Uitademingslucht +/- 0,5 L
Ontlasting 0,1 L
Totaal 2,1- 2,8 L Totaal 2 – 2,8 L

 

Vochtverlies

Tijdens het sporten wordt de vochtbalans verstoord. Er treed vochtverlies op. Vochtverlies tijdens het sporten is afhankelijk van de volgende factoren:

  • Temperatuur
  • Luchtvochtigheid
  • Duur van de inspanning
  • Intensiteit van de inspanning
  • De sportkleding
  • individuele verschillen ( goed getrainde sporter zweet meer dan een beginnende sporter.
Zweet verlies na 60 minuten trainen
Buiten temperatuur
Luchtvochtigheid % Zweet verlies (L) Lichaamstemperatuur Hartslag
13 7 0,8 38.0 140
18 50 1,2 38.3 143
25 50 1,4 38.7 145
30 30 2,1 39.3 148
30 90 2,8 39.5 150
35 30 3,0 39.9 153

Bij 2 % vochtverlies van het lichaamsgewicht verminderd de prestatie. Bij een getrainde sporter is dit minder dan 2 liter zweetverlies. Het is dus van groot belang vochtverlies tegen te gaan door goed te drinken tijdens het sporten. Je kunt makkelijk nagaan hoeveel vochtverlies er is opgetreden tijdens training door voor en na de training op de weegschaal te gaan staan. 1 kg staat gelijk aan 1 Liter water.  Vergeet niet de inname van vocht tijdens het sporten erbij op te tellen.

Zweetverlies % van lichaamsgewicht Effect op de prestatie
1 %
  • Negatief effect op stofwisseling
2 %
  • Dorst.
  • Verminderde warmteregulatie
  • verminderde duurprestatie
3 %
  • Verregaande afname van duurvermogen
4-6 %
  • Vermindering kracht.
  • Verminderde duurvermogen
>10 %
  • Kramp, uitputting, bewustzijnsverlies
15 – 20 %
  • Levensbedreigend: coma, dood

 

Samenstelling van zweet

Zweet bestaat niet alleen maar uit water. Er zijn onder andere een aantal mineralen in opgelost. De belangrijkste mineralen die in zweet zitten zijn Natrium en Chloor, dit zijn beide bestanddelen van natriumchloride (keukenzout). Bij getrainde sporters is het zoutgehalte lager als bij ongetrainde sporters.

Dorstgevoel

Dorstgevoel is een waarschuwing voor het lichaam, om zo uitdroging te voorkomen. Dorst treedt al op bij ongeveer 2% vochtverlies. Wanneer men tijdens het sporten dorst krijgt, is het te laat om het prestatievermogen op peil te houden en dit zal dan ook dalen. Sporters moeten zich dus aanleren te drinken voordat ze dorst krijgen.

Sportdranken

Er zijn veel verschillende sportdranken op de markt. We kunnen ze als volgt indelen:

  • Hyp0tone dranken:     < 6     gram kh per 100ml; < 300 mOsmol/L   ( water)
  • Isotone dranken:              6-8 gram kh per 100 ml; 300- 600 mOsmol/L ( gatorade, extran isotone dorstlesser)
  • Hypertoon:                      > 8     gram kh per 100 ml; >600 mOsmol/L         ( AA hight energy of isostar)

Isotone sportdranken

Een isotone sportdrank bevat evenveel evenveel  deeltjes  als de deeltjes in het bloed. Hierdoor is het gemakkelijk voor het lichaam om deze op  te nemen. Een  isotone drank bevat ongeveer 6-8 gram koolhydraten/liter vloeistof. Deze sportdrank is geschikt wanneer je koolhydraten en vocht voor en tijdens matige inspanning wil bijvullen.

Hypotone dranken

Een hypotone sportdrank is een drank die weinig deeltjes per liter bevat en  is vaak gemakkelijk voor het lichaam opneembaar. Water kan hierbij een uitzondering  zijn, want dit is weliswaar een hypotone vloeistof maar bevat zo weinig deeltjes  en in het geheel geen koolhydraten.

Hypertone sportdranken

Een hypertone sportdrank is een geconcentreerde vloeistof die zeer veel deeltjes  bevat. Deze drank is door de grote hoeveelheid deeltjes lastig opneembaar en geeft een vol gevoel tijdens het sporten. Het is immers zo dat water  zich naar de plaats verschuift waar de meeste deeltjes zich bevinden. Dit is in  de darm. Het kan daarom voorkomen dat een hypertone sportdrank wat zwaar op de  maag ligt omdat deze wat langer in het maag-darmkanaal kan blijven zitten.

Bekijk ook

Periodiseren in de sport

Langdurig en systematisch trainen betekent een grote investering in tijd. Door te periodeseren of plannen …