Vetten zijn een belangrijke energiebron van het lichaam. Vetten Bevatten ook vetzuren die onmisbaar zijn bij verschillende lichaamsfuncties. Vetweefsel in het lichaam beschermt de organen en biedt isolatie tegen de kou. Vet is ook een drager van de in vet oplosbare vitamines A, D, E, en K. Verder is vet een smaakmaker. 1 Gram vet levert bij de verbranding in het lichaam 9 kcal energie, dat is veel meer in vergelijking met koolhydraten of eiwitten die per gram maar 4 kcal opleveren.
Vooral bij langdurige verbranding schakelt het lichaam over van koolhydraat verbranding naar vetzuurverbranding. De vetten uit de voeding kunnen direct als energiebron worden aangesproken, maar kunnen ook worden opgeslagen. De hoeveelheid vet dat kan worden opgeslagen in het lichaam is in principe onbeperkt. Bij normale omstandigheden bevat het lichaam van een volwassen man 15-20% vet en van een volwassen vrouw 25- 30% vet. Voor wedstrijdsporters zijn de normen 5-10% voor mannen en 15- 20% voor vrouwen.
Op het gebied van vetzuren is een onderscheidt te maken tussen:
- Niet essentiële vetzuren: Vetzuren die zelf door het menselijk lichaam worden opgebouwd. Het is niet noodzakelijk dat de sporter deze vetzuren via voeding binnen krijgt.
- Essentiële vetzuren: Onmisbare vetzuren voor het goed functioneren van het menselijk lichaam en welke in onvoldoende mate of niet kunnen worden gemaakt.
Op grond van scheikundige samenstelling kunnen vetzuren worden ingedeeld worden in onverzadigde en verzadigde vetzuren. Onverzadigde vetzuren kunnen weer worden onderverdeeld in enkelvoudige vetzuren (EOV) en meervoudige vetzuren (MOV). De verzadigde en enkelvoudige vetzuren behoren tot de categorie niet essentiële vetzuren. Binnen de groep meervoudige onverzadigde vetzuren zijn een aantal essentiële vetzuren. Omega 3 is hier een voorbeeld van.
Omega 3- vetzuren
Omega 3- vetzuren hebben een aantal gemeenschappelijke belangrijke functies voor de sporter:
- Omega 3- vetzuren stimuleren de energieproductie en de afgifte van groeihormoon.
- Omega 3- vetzuren spelen een belangrijke rol bij het goed doorlaatbaar maken van het celmembranen.
- Op deze manier helpen omega 3- vetzuren bij het transport en de werking van hormonen, eiwitten en enzymen door de celwanden heen.
De bekendste vetzuren in de omega 3- groep zijn:
- Alfa- linoleenzuur(ALA)
- Eicosapentaeezuur(EPA)
- Docosahexaeenzuur(DHA
Het gebruik van grote hoeveelheden verzadigd vet wordt afgeraden, aangezien dit kan leiden tot een hoog cholesterolgehalte van het bloed. Onverzadigde vetzuren hebben ( meestal) een verlagende werking op het cholesterolgehalte van het bloed.
Aanbevolen hoeveelheid vet
Onder normale omstandigheden (niet intensief sporten) wordt een voeding aangeraden die voor 20 tot 40% van de hoeveelheid energie uit vet bestaat.